KWERENDA Ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa

Ustawodawca w art. 1 wskazał, że zasadniczym przedmiotem ustawy są szczególne zasady zalegalizowania
pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium
Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy oraz obywateli Ukrainy
posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu działań wojennych na Ukrainie przybyli
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ust. 1). Dodatkowo, zakres przedmiotowy ustawy został doprecyzowany
w ust. 3. W pkt 2-3 ustawodawca przewidział uregulowanie pomocy zapewnianej przez m.in. jednostki
samorządu terytorialnego, a także utworzenie Funduszu Pomocy w celu finansowania lub dofinansowania
realizacji zadań na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy. W pkt 4 określono, że przedmiotem ustawy są niektóre
uprawnienia dla obywateli Ukrainy. Uprawnienia wpływają pośrednio lub bezpośrednio na jednostki samorządu
terytorialnego. Pkt 7 odnosi się natomiast do szczególnych regulacji dotyczących kształcenia, wychowania i opieki
dzieci i uczniów będących obywatelami Ukrainy, w tym wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w
realizacji dodatkowych zadań oświatowych w tym zakresie.

W ust. 2 wskazano, że przez pojęcie „obywatela Ukrainy” należy również rozumieć osobę nieposiadającą
obywatelstwa ukraińskiego, która jest małżonkiem obywatela Ukrainy, o ile przybył on na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiego bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi
prowadzonymi na terytorium tego państwa.

LEGALNY POBYT

Jeżeli obywatel Ukrainy, o którym mowa w art. 1 ust. 1, wjechał legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia wskazanego w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanego na podstawie ust. 4 i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym
terytorium uznaje się za legalny w okresie 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r. Do określenia okresu
pobytu uznawanego za legalny stosuje się art. 57 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego. Za legalny uznaje się także pobyt dziecka urodzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez matkę, która jest osobą określoną w zdaniu pierwszym, w okresie dotyczącym matki (ust. 1).

Jeżeli obywatel Ukrainy posiadający Kartę Polaka, o którym mowa w art. 1 ust. 1, opuścił Ukrainę w okresie od
dnia 24 lutego 2022 r., a następnie przybył legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie ust. 4, i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny w okresie 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r. Do określenia okresu pobytu uznawanego za legalny stosuje się art. 57 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego. Do członków najbliższej rodziny obywatela Ukrainy posiadającego Kartę Polaka, o którym mowa w art. 1 ust. 1, przepisy ustawy stosuje się odpowiednio (ust. 2).

Nadanie numeru PESEL przez organ wykonawczy gminy

Zgodnie z ust. 1 organ wykonawczy gminy wydaje na wniosek złożony przez obywatela Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nadaje numer PESEL.

Wniosek powinien zostać złożony osobiście przez obywatela Ukrainy w siedzibie dowolnego organu
wykonawczego gminy. Wniosek składany jest na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym
własnoręcznym czytelnym podpisem, wypełnionym przez wnioskodawcę albo przez pracownika organu
wykonawczego na podstawie danych podanych przez wnioskodawcę (ust. 2). W przypadku osoby
nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych, wniosek o nadanie numeru PESEL, składa jedno z rodziców, opiekun, kurator, opiekun tymczasowy lub osoba sprawująca faktyczną pieczę nad dzieckiem.

Ust. 4 zawiera katalog danych które powinny być obligatoryjnie wskazane we wniosku o nadanie numeru PESEL. Natomiast w ust. 5 wprowadzono fakultatywne elementy wniosku tj.:
1) adres poczty elektronicznej,

2) numer telefonu komórkowego
3) zgoda na:
a. wprowadzenie w/w. danych do rejestru danych kontaktowych, o których mowa w art. 20h
ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne;
b. potwierdzenie profilu zaufanego, o którym mowa w art. 3 pkt 14 ustawy o informatyzacji
działalności podmiotów realizujących zadania publiczne;
- które są istotne z punktu widzenia automatycznego potwierdzenia profilu zaufanego dla osoby wnioskującej
przez Ministra właściwego do spraw informatyzacji (art. 9).

Zgodnie z ust. 7 do wniosku dołączana jest fotografia spełniająca wymagania określone w art. 29 ustawy z 6
sierpnia o dowodach osobistych

Pracownik organu, podczas składania wniosku, jest zobowiązany pobrać od osoby, której dotyczy wniosek,
odciski palców. Powyższy obowiązek nie jest realizowany względem osoby:
1) która nie ukończyła 12-go roku życia,
2) od której chwilowo fizycznie nie jest możliwe pobranie odcisków któregokolwiek z palców,
3) od której pobranie odcisków palców jest fizycznie niemożliwe (ust. 8-9).

Organ wykonawczy gminy przed wprowadzeniem danych do rejestru PESEL jest zobowiązany do
potwierdzenia tożsamości wnioskodawcy na podstawie dokumentu podróży (paszport), Karty Polaka lub
innego dokumentu ze zdjęciem umożliwiającym ustalenie tożsamości, a w przypadku osób, które nie ukończyły
18-go roku życia, również dokumentu potwierdzającego urodzenie. Potwierdzenie tożsamości może nastąpić na podstawie dokumentu unieważnionego (ust. 11-12). W przypadku braku w/w. dokumentów potwierdzenie
tożsamości następuje na podstawie oświadczenia (ust. 13). Warto podkreślić, że zgodnie z ust. 14 Komendant

Główny Straży Granicznej zapewnia organowi gminy możliwość weryfikacji danych osoby, której ma zostać
nadany numer PESEL, z danymi zgromadzonymi w rejestrze prowadzonym w systemie teleinformatycznym
Straży Granicznej dotyczącym obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy
oraz którzy złożyli wniosek o nadanie numeru PESEL.

Organ gminy odmawia w drodze decyzji – na którą nie służy odwołanie – nadania numeru PESEL, w
przypadku, gdy:

1) dołączona fotografia nie spełnia wymagań określonych w art. 29 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o
dowodach osobistych,
2) nie zostały pobrane odciski palców, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 4 ust. 9,
3) potwierdzenie tożsamości nastąpiło na podstawie oświadczenia, a w wyniku weryfikacji w rejestrze
prowadzonym przez Komendanta Głównego Straży Granicznej ustalono, że w rejestrze zamieszczono
serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy.

Organ gminy obowiązany jest do przechowywania wniosku wraz z kopią dokumentu (oświadczenia), na podstawie którego ustalono tożsamość.

Pełna treść dokumentu w załączeniu -