Rozporządzenie powołujące związek metropolitalny w województwie śląskim wydane zostało 30 czerwca 2017 r.
Jest to formalne usankcjonowanie istniejących i sukcesywnie pogłębianych więzi społeczno-gospodarczych i kulturalnych, integrujących gminy Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego.
Tworzenie metropolii to pionierski proces, wymagający wizji i wielu lat konsekwentnej pracy. Jednak włączając się w niego zyskamy wszyscy. Kluczowe są wola i wspólne działanie, ale także zachowanie własnej tożsamości. Ze świadomością różnic i podobieństw, w poszanowaniu historycznych doświadczeń, łatwiej jest planować i koordynować działania na poziomie metropolitalnym. Wymiana różnorodnych doświadczeń i wykorzystanie dobrych praktyk dają szansę na harmonijny rozwój całego obszaru metropolii.
Podobny związek metropolitalny, w niemieckim Zagłębiu Ruhry, tworzył się dziesiątki lat. Dziś jednak nikt nie ma wątpliwości, że rozpoczęta w latach 60. głęboka restrukturyzacja regionu uczyniła z niego jeden z najważniejszych ośrodków metropolitalnych w Europie i na świecie.
O METROPOLII
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Pierwsza metropolia w Polsce
41 miast i gmin, ok. 2,3 mln mieszkańców, ok. 240 tys. firm i przedsiębiorstw,które wytwarzają ok. 8 proc. PKB naszego kraju. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest platformą do szeroko zakrojonej współpracy, której celem jest podnoszenie jakości i komfortu życia mieszkańców.
Mieszkańcy Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego od dawna mieli poczucie, że funkcjonują w jednym, spójnym organizmie miejskim, a granice pomiędzy miastami mają charakter czysto umowny.Powstanie metropolii w centrum województwa śląskiego od lat było czymś naturalnym.
Starania o to trwały ponad 10 lat. W tym czasie samorządowcy niejednokrotnie udowodnili, że chcą ze sobą współpracować. Mieli bowiem świadomość, że jedno – nawet największe i najbogatsze, ale funkcjonujące samodzielnie – miasto, nie byłoby tak silne i nie miałoby tyle do zaoferowania,co synergia potencjałów wszystkich 41 członków Metropolii.
Historyczna i długo wyczekiwana chwila nastąpiła 4 kwietnia 2017 roku. Wtedy właśnie ustawa powołująca metropolię w województwie śląskim została podpisana w Katowicach przez Prezydenta RP. GZM oficjalnie powstała kilka miesięcy później – 1 lipca 2017 roku, zaś realizację ustawowych zadań – 1 stycznia 2018 roku.
To jak na razie pierwsza taka struktura i instytucja samorządowa w Polsce. To również spore wyzwanie w przecieraniu szlaków związanych z wdrażaniem tego projektu, jakim jest powstanie i funkcjonowanie Metropolii.
W skład GZM weszło 41 miast i gmin,zamieszkiwanych przez ok. 2,3 mln mieszkańców. Obszar GZM to ponad 2,5 tys. km2,gdzie obok tradycyjnego przemysłu rozwijają się nowoczesne technologie związane m.in. z branżą automotive, IT czy medycyną.
Metropolia widzi się w roli integratora, inspiratora i koordynatora. Chce brać aktywny udział w procesie budowania gospodarki opartej na wiedzy; koordynować współpracę podmiotów,działających na terenie Metropolii; inspirować rozwój branż kluczowych na obszarze Metropolii. Widzi także potencjał we współpracy na linii biznes-nauka-samorząd i wspólnych działaniach z instytucjami otoczenia biznesu oraz uczelniami wyższymi. Właśnie taką wspólną aktywnością szukany jest efekt synergii, by powiększać szanse na zainteresowanie inwestorów ofertą miast i gmin Metropolii oraz poprawianie jakości i komfortu życia mieszkańców.
Ustawa metropolitalna określiła również dotychczas bezprecedensowe zapisy dotyczące finansowania związku. Źródłem jego dochodów jest przede wszystkim 5 proc. wpływów z podatku od osób fizycznych, które mieszkają na terenie Metropolii oraz składki członkowskie gmin i miast, tworzących GZM.
ZADANIA ZWIĄZKU
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia to potencjał tkwiący w różnorodności i wspólnej aktywności opartej na integracji, koordynacji i wspieraniu rozwoju branż kluczowych. Wszystko po to, by poprawić jakość i komfort życia mieszkańców oraz zwiększyć atrakcyjność inwestycyjną miast i gmin GZM.
Metropolia powstała na mocy dedykowanej jej ustawy, wskazującej zadania, do których realizacji została powołana:
- wspieranie rozwoju społeczno-gospodarczego
- integracja oraz koordynowanie inwestycji związanych z transportem publicznym
- kształtowanie ładu przestrzennego
- współdziałanie w ustalaniu przebiegu dróg krajowych i wojewódzkich
- promocji związku metropolitalnego i jego obszaru.
W ciągu pierwszych miesięcy funkcjonowania, Metropolii udało się wdrożyć rozwiązania, na które mieszkańcy konurbacji śląskiej czekali od prawie 20 lat.
To m.in. wspólna taryfa dla biletów komunikacji miejskiej czy bezpłatne przejazdy dla najmłodszych mieszkańców. Metropolia niebawem może stać się inkubatorem dla rozwoju technologii dronowej dzięki zawartemu porozumieniu z Urzędem Lotnictwa Cywilnego oraz Polską Agencją Żeglugi Powietrznej ws. utworzenia Centralnoeuropejskiego Demonstratora Dronów.
O realizowanych przez Metropolię projektach, możecie Państwo przeczytać w zakładce „Metropolia działamy!” oraz „Metropolia jedziemy!”